OSNOVNA ŠKOLA „NIKOLA VUKIĆEVIĆ“ - Sombor

Krajem XIX veka, i početkom veka u kojem smo svi mi rođeni, grad Sombor  nalazio se u okvirima države koja se zvala Austro-Ugarska. I tada, kao i danas, u Somboru su živeli ljudi koji su pripadali različitim narodima. Tu su živeli i školovali se, pored Nemaca i Mađara, i Srbi, Hrvati, Bunjevci, Jevreji…

O školovanju srpske dece u Somboru brinula se Pravoslavna  opština Sombor, kao što se i o školovanju pripadnika drugih naroda brinula odgovarajuća crkvena organizacija. Učenici su razvrstavani u škole po verskoj pripadnosti. Srpska populacija imala je probleme sa pronalaskom školskog prostora. Rešavanju ovog problema u ogromnoj meri pomogla su dva bogata a humana Somborca: Nikola i Đoka Mihajlović.

                                                                                     

S obzirom na to da su pred kraj života imali priličnu imovinu, a nisu imali potomstvo, mlađi brat, Đoka, postigao je dogovor sa Crkvenom opštinom da se, nakon njegove smrti, njihova imovina iskoristi u humanitarne svrhe. Dogovoreno je da se sruši porodična kuća Mihajlovića i da se na tom placu izgradi školska zgrada. Izgradnja i održavanje zgrade finansiraće se korišćenjem velikog zemljišnog poseda Mihajlovića.

Nakon smrti braće (obojica su umrli 1895. godine) krenulo se u realizaciju testamenata. Nastava u novoj školskoj zgradi zaživela je 1903. godine. Te godine, 6. septembra, izvršeno je svečano posvećenje zgrade i ona je primila svoju prvu generaciju učenika. Prvi direktor škole bio je Nikola Vukićević, istaknuti pedagoški radnik. Po njemu je naša škola i dobila ime.

Školska zgrada je kroz godine svog postojanja prolazila kroz periode mira i ratova, ali je ostala čvrsta do današnjeg dana. Menjale su se države u čijem sastavu je bio Sombor, a najveća promena nastala je 1918. godine kada je Sombor postao sastavni deo Kraljevine Srbije, tj. Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca (Jugoslavije).

Menjala su se često i imena Škole. U samom početku Školu „srećemo“ pod imenom Središnja školska zgrada, Centralna školska zgrada i Centralna pravoslavna veroispovedna osnovna škola. Od 1920. godine sve škole izuzete su iz uprave crkava i stavljene pod kontrolu države. To je važilo i za našu školu. Tako, godine 1922. u dokumentima pronalazimo da se naša škola zvala Ženska centralna osnovna škola. Očigledno je da deca nisu više razvrstavana u škole po pripadnosti nekom narodu, već po polnoj pripadnosti. Narednih godina se odustalo i od takve podele pa su formirana mešovita odeljenja.

Najstariji pronađeni dokument u kojem se Škola naziva po svojim dobrotvorima potiče iz 1931. godine: Državna osnovna škola  „Braća Mihajlović“. To ime je nosila i kratko vreme posle Drugog svetskog rata, a sve vreme svog rada u njoj, praksu su obavljali učenici Učiteljske škole. Zbog toga, Škola je znana i pod imenima Vežbaonica i Osnovna škola „Vežbaonica“.

Jesen 1946. godine „donela“ je odluku o brisanju imena svim osnovnim školama u Jugoslaviji i o njihovom numerisanju, npr. Onovna škola broj 1, pa Osnovna škola broj 2 i tako redom, u zavisnosti od toga koliko ima škola u gradu. Tako je naša škola nazvana Osnovna škola broj 1, Vežbaonica, a od 1950. godine Osmoljetka broj 1 jer je osnovna škola od tada trajala osam godina.

Današnje ime Škola dobija 6. septembra 1953. godine.

       Pored današnje stare zgrade Škole, a na mestu novog dela školske zgrade, nalazila se jedna stara stambena zgrada zidana krajem 19. veka. Ona je vremenom preuređena i u njoj su formirane dve učionice i fiskulturna sala, tako da je naša škola bila u to vreme jedina škola u gradu sa fiskultyrnom salom. Pošto je yvek imala problema sa smeštajem učenika, u dvorištu je izgrađena pomoćna zgrada za potrebe domaćinstva i praktične obuke. Nova zgrada izgrađena je 1982. na mestu ranije opisane zgrade i spojena je u prizemlju hodnikom sa starim delom zgrade. Tako je Škola dobila novu fiskulturnu salu, kabinet hemije i biologije, prostor za biblioteku i tri učionice opšte namene.

      2003. godine Škola slavi 100 godina svoga postojanja i nosi ime svog prvog direktora, istaknutog prosvetnog radnika druge polovine 19. i početka 20. veka, Nikole Vukićevića. Od školske 2001/2002 godine naša škola obeležava kao svoj Dan škole 6. septembar, datum kada je davne 1903. godine Škola počela sa svojim radom.

     Ovu školu završili su renomirani naučnici, umetnici i sportisti svetskog glasa. Između ostalih Radivoje Korać, istaknuti košarkaš po čijem imenu Koraćev kup nosi ime; Bogdan Maglić, profesor fizike, član SANU; Stevan Koički, profesor hemije i fizike, potpredsednik SANU-a; Milan Konjović, slikar; Veljko Petrović, književnik, i mnogi drugi.

foto: Slavoljub Hilčenko