Ulaz u Galis

Istorija Škole

Državna gimnazija u Somboru počela je sa radom 11.XI 1872. Nastava je u početku tekla na srpskom i mađarskom nastavnom jeziku.

U svojoj prvoj školskoj godini, 1872/73. Gimnazija u Somboru ima četiri niža razreda i u njima 86 učenika. Narednih godina otvaran je po jedan viši razred, tako da je školske 1876/77. Gimnazija imala svih osam razreda. Broj učenika se povećavao iz godine u godinu.

Gimnazija u Somboru obavljala je svoju osnovnu delatnost i tokom I svetskog rata 1914-1918. Pošto je svoju zgradu morala ustupiti za ratnu bolnicu, Gimnazija je bila prinuđena u to vreme da radi u dve dnevne smene.

Ubrzo posle oslobođenja svih jugoslavenskih naroda i 1. XII 1918. formiranja prve jugoslavenske države koja se u prvo vreme nazivala Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Srbi u oslobođenom Somboru uputili su molbu Ministarstvu prosvete u Beogradu da odobri osnivanje Državne gimnazije u Somboru na srpskohrvatskom jeziku.

Molba je povoljno rešena i početkom 1919. osnovana je Državna gimnazija u Somboru na srpskohrvatskom jeziku. U godinama pred II svetski rat politički događaji i delovanje neposrednih omladinskih organizacija uticali su da se u većem delu somborskih gimnazijalaca i drugih omladinaca u školama i među radnicima ojača antifašističko raspoloženje i spremnost da se zemlja brani od fašističkog opresora. Tako je prema podacima 47 bivših učenika somborske Gimnazije časno i hrabro dalo svoj život za konačno oslobođenje zemlje.

Najplodniji period u istoriji somborske Gimnazije otpočeo je njenim obnovljenjem ubrzo posle oslobođenja. Nastava je u školskoj 1944/45. godini tekla po Nastavnom planu i programu propisanom od Prosvetnog odeljenja Vojne uprave za Banat, Bačku i Baranju. Bio je to uglavnom sažeti predratni nastavni plan i program, bez veronauke kao obaveznog nastavnog predmeta. Od početka školske 1945/46. godine primenjuje se u Potpunoj mešovitoj gimnaziji u Somboru novi nastavni plan i program, koji je propisalo Ministarstvo prosvete Srbije. Najkrupnije promene u orijentaciji i sadržini vaspitno-obrazovnog rada u vremenu posle 1945. godine nastupile su u reformi gimnazijskog obrazovanja, čiji je izraz uspostavljanje dva smera opšteg obrazovanja srednjeg stepena u gimnazijama: društveno-jezičkog i prirodno-matematičkog smera.

Težište obrazovnih zahteva u društveno-jezičkom smeru bilo je u društvenim naukama, maternjem i stranom jeziku, dok u prirodno-matematičkom smeru prednost se daje matematičkim i prirodnim naukama.

Sportske, kulturno-umetničke i naučne sekcije somborskih gimnazijalaca, u međuškolskim susretima i takmičenjima, imale su uvek vidnog uspeha i osvojile mnoge trofeje. Zahvaljujući tim aktivnostima, ceo kulturni i sportski život somborske omladine dobijao je na kvalitetu i ustaljenosti.

Najpovoljnije uslove za organizaciju svog celokupnog obrazovno-vaspitnog rada stekla je somborska Gimnazija u 1971. godini.

Tokom 1972. godine popravljeno je i ulepšano celo zdanje Gimnazije. Pomoć za tu svrhu pružili su Skupština opštine Sombor i preduzeće „Akumulator“.

Gimnazija je proslavila i stogodišnjicu svog osnivanja 14. i 15. oktobra 1972. godine. U danima jubileja objavljena je i knjiga „100 godina Gimnazije u Somboru“, čiji su autori bili: Bodor Antal, Leposava Maširević, Sreten Opačić i Radmila Kovčin.

Reformom gimnazije i srednjih škola, posle 106 godina prestao je rad i somborske gimnazije. Do 1978. godine, nepotpuni podaci svedoče da je završni ispit polagalo 5512 maturanata, od čega je posle Drugog svetskog rata 4200 učenika završilo Gimnaziju.

Reformu srednjeg obrazovanja 1974. godine inicirali su politički faktori u zemlji.

Posle višegodišnjeg kolebanja u traženju puta za raviziju neuspele reforme srednjeg obrazovanja, prosvetni organi Srbije opredelili su se za obnovljenje gimnazije kao škole za savremeno opšte obrazovanje. Njihova vaspitno-obrazovna uloga treba da se zasniva na novim naučno-pedagoškim iskustvima u razvijenom delu sveta.

U školskoj 1990/91. godini, obnovljena je u Somboru Gimnazija „Veljko Petrović“ i vraćena u svoje zdanje u Dositejevoj ulici broj 2 u Somboru.

Položaj, uloga i zadaci somborske Gimnazije tokom njenog postojanja i rada bili su uslovljeni burnim istorijskim zbivanjima i političkim potrebama. Zavisno od istorijskih smena državno-pravnih okvira u kojima bi se našla Gimnazija, menjao se i njen odnos prema potrebama naroda na pordučju kojem je trebalo da služi svojom delatnošću.

Gimnazija je kontinuirano obavljala ulogu prvorazrednog činioca u porastu nivoa prosvećenosti i napretka u celini. U organizaciji nastavno-vaspitnog rada Gimnazija je opredeljena da putem solidne nastave učenike osposobi da intelektualno i moralno doprinose naprednijem i lepšem životu.

Obrazovanje koje su stekli u somborskoj Gimnaziji omogućilo je mnogim učenicima da postanu vrsni i čuveni stručnjaci. Duga je lista zaslužnih ljudi iz reda nekadašnjih somborskih gimnazijalaca. Evo nekih imena:
Veljko Petrović akademik i književnik, Milan Konjović akademik i slikar, Sima Ćirković akademik i doktor istorijskih nauka, Mladen Leskovac akademik i književnik, naučnici dr Rajko Tomović i dr Bogdan Maglić, pijanista Dušan Trbojević i mnogi drugi.

Na predlog Saveta Gimnazije od 21. oktobra i odlukom Skupštine opštine Sombor od 28. decembra 1967. godine, Gimnazija je dobila ime Veljka Petrovića.

Veljko Petrović je rođen 5. februara 1884. godine u Somboru. Gimnaziju u Somboru je završio 1902. a studije prava u Budimpešti.

Na prekretnici dve epohe, Veljko Petrović je odigrao značajnu ulogu u razvoju srpske književnosti. Unapredio je patriotsku poeziju, a našu prozu oslobodio folklorno-deskriptivnog balasta.
Ljudi, grad i dečji svet suočen sa tajnama prirode i ljudskog društva – tematski su krugovi pripovedačkog dela Veljka Petrovića.

„Bunja i drugi u Ravangradu“ iz 1921. prvo je njegovo pripovedačko delo. Sombor kao Ravangrad ulazi u srpsku literaturu kao sudbina i duh istorije, sudbina i duh kretanja našeg čoveka.

Veljko Petrović je od 1936. godine redovan član Srpske akademije nauka i umetnosti.

Umro je u Beogradu 27. jula, 1967. i sahranjen u Aleji velikana.